Hội chùa Thầy

Hội Chùa Thầy diễn ra hàng năm tại thôn Hoàng Xá, xã Phượng Cách, huyện Quốc Oai bắt đầu từ ngày mùng 5 tháng 3 âm lịch. Đây là lễ hội truyền thống có quy mô lớn diễn ra tại chùa Thầy hàng năm nhằm tưởng nhớ công đức của thiền sư Từ Đạo Hạnh.

Nguồn gốc của hội chùa Thầy

Chùa Thầy là ngôi chùa cổ đã hơn 1000 năm tuổi, nổi tiếng linh thiêng nằm tại núi đá Sài Sơn, thôn Hoàng Xá, xã Phượng Cách, huyện Quốc Oai, Hà Nội. Chùa được xây dựng từ thời Đinh. Ban đầu chùa Thầy là một am nhỏ nằm trong động đá núi Sài Sơn, sau đó khi thiền sư Từ Đạo Hạnh về đây tu luyện, ông đã mở rộng am và đúc chuông. Trải qua hơn 1000 năm lịch sử, chùa Thầy đã được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ được kiến trúc độc đáo mang đậm văn hóa của người Việt xưa cùng không gian cổ kính, linh thiêng hiếm có. Với lịch sử lâu đời cùng kiến trúc độc đáo, chùa Thầy được công nhận là đi tích quốc gia đặc biệt năm 2014.

Lễ hội Chùa Thầy là lễ hội độc đáo diễn ra trong 3 ngày từ ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng 3 âm lịch hàng năm tại chùa Thầy. Lễ hội nhằm tưởng nhớ đến thiền sư Từ Đạo Hạnh. Theo dân gian tương truyền, Từ Đạo Hạnh là một thiền sư dưới thời nhà Lý, cuộc đời ông gắn liền với  nhiều truyền thuyết huyền bí, trải qua 3 kiếp sống, ông vừa là Tăng, vừa là Phật và là vừa là vua. Thiền sư Từ Đạo Hạnh cũng chính là người mở đầu cho tín ngưỡng thờ Thánh Tổ - một tín ngưỡng có sức ảnh hưởng lớn đối với người Việt thời Lý - Trần. Thiền sư mà một trong những trụ trì đầu tiên của chùa Thầy. Ngày mùng 7 tháng 3 âm lịch chính là ngày mà thiền sư Từ Đạo hạnh viên tịch tại chùa Thầy vì vậy cứ đến ngày này trong năm nhân dân tại đây lại tổ chức lễ hội để tưởng nhớ đến thiền sư.

Hội chùa Thầy diễn ra như thế nào?

Hội chùa thầy diễn ra từ ngày 5 đến ngày 7 tháng 3 âm lịch và ngày mùng 7 chính là ngày chính hội. Lễ hội được mở đầu bằng lễ cúng Phật và trai dàn. Trong lễ trai dàn, giữa làn khói hương nghi ngút huyền ảo là tiếng nhạc réo rắt, tiếng trống phách vang vọng không gian. Các vị sư đầu đội mũ hoa sen, trên người mặc áo cà sa, cầm tích trượng vừa đi vừa đọc kinh Phật. Tiếng nhạc dồn dập cùng tiếng đọc kinh của các sư tạo nên một không gian thiêng liêng đậm chất đạo phật cho buổi lễ. Bên cạnh đó hội chùa Thầy còn diễn ra nhiều nghi lễ độc đáo như: Nghi lễ tắm tượng (mộc dục), lễ nghinh bài vị Đức thánh Từ Đạo Hạnh từ chùa Thượng xuống chùa Trung, lễ cúng yên vị, lễ tế, lễ rước kiệu… 

Trong những ngày diễn ra hội chùa Thầy, lễ hội còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa như tổ chức các trò chơi dân gian độc đạo: Cờ tướng, kéo co, chọi gà…. Đặc biệt trong lễ hội người dân và du khách còn được thưởng thức những tiết mục múa rối nước rất đặc sắc. Múa rối nước là hoạt động chỉ được biểu diễn duy nhất một lần trong năm tại nhà thủy đình trước chùa để tưởng nhớ vị tổ Từ Đạo Hạnh. Các nghệ sĩ sẽ biểu diễn những màn múa rối nước như màn diễn Thạch Sanh, Tấm Cám, sinh hoạt dân dã có đi cày, chăn vịt và đấu vật. Khi tiếng trống, tiếng nhạc nổi lên, cờ hoa rộn rã, các con rối dưới sự điều khiển khéo léo của người nghệ sĩ bất ngờ xuất hiện trên mặt nước trong tiếng hò reo náo nhiệt của khách thập phương vang lên, khiến mọi người đổ xô đến quanh hồ để được chứng kiến những tiết mục hấp dẫn của rối nước làng Ra. Trên mặt nước, gần 20 tiết mục rối thoắt ẩn hiện từ sau nhà thủy đình ra giữa hồ lần lượt được các nghệ nhân trình diễn khéo léo kết hợp ăn nhịp với tiếng nhạc của đàn, nhị, sáo, trống, mõ, xô, thanh la… cùng những lời hát diễn làm cho các tiết mục, các nhân vật rối trở lên sống động, có linh hồn, lôi cuốn người xem vào màn biểu diễn ấn tượng.

Khi đến với hội chùa Thầy, du khách không những được thỏa mãn các hoạt động tín ngưỡng mà còn được thưởng thức nghệ thuật múa rối nước đặc sắc hay chiêm ngưỡng thiên nhiên non nước hữu tình nơi đây. Tất cả hòa quyện tạo nên không khí tưng bừng náo nhiệt của lễ hội.

Trên đây là bài viết tổng hợp về Hội chùa Thầy. Để xem thêm các bài viết khác về lễ hội như Lễ hội Cầu Ngư, Lễ hội Lam Kinh, Lễ hội Đền Bà Chúa Kho mời các bạn xem tại chủ đề “Lễ hội”, chuyên mục “Phong tục tập quán” hoặc để xem ngày hôm nay là ngày gì, có những lễ hội, những sự kiện nào đang diễn ra mời các bạn xem tại trang “Lịch vạn niên”.