Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là tết giết sâu bộ là một ngày tết truyền thống tại một số nước châu Á như Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Triều Tiên, Nhật Bản và Việt Nam. Tết Đoan Ngọ tại nước ta diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch với nhiều phong tục đặc sắc mang đậm văn hóa Việt Nam.
Nguồn gốc của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ xuất phát từ văn hóa Trung Quốc và lan truyền sang nhiều nước châu Á. Tuy nhiên Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam lại mang một màu sắc riêng biệt gắn liền với một truyền thuyết dân gian của Việt Nam. Truyền thuyết này kể rằng, vào một ngày sau vụ mùa, nông dân ăn mừng vụ mùa bội thu nhưng sâu bọ lại kéo đến ăn mất cây trái mà nông dân đã thu hoạch. Người dân không biết làm cách nào để đuổi hết lũ sâu bọ dày đặc đi, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là Đôi Truân. Ông lão này đã chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng để đuổi sâu bọ. Giàn cúng gồm có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Nhân dân làm theo lời ông lão thì chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ lần lượt chết đi hoặc bay đi mất. Ông lão còn dặn dò người dân: mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ông đã dặn thì sẽ trị được lũ sâu bọ tấn công vụ mùa. Sau khi dặn dò, ông lão liền biến mất.
Chính vì vậy cứ đến ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm, dân chúng thường làm lễ cúng đuổi sâu bọ cũng như tưởng nhớ đến ông lão đã giúp năm xưa. Dân gian đặt cho ngày này là ngày "Tết diệt sâu bọ" hay còn gọi là "Tết Đoan ngọ".
Một số phong tục diễn ra trong ngày Tết Đoan Ngọ
Vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, người ta sẽ dậy rất sớm để chuẩn bị cho Tết Đoan Ngọ. Người ta quan niệm rằng, đây là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái và cúng tổ tiên để mong một mùa bội thu. Mỗi nhà sẽ chuẩn bị vật phẩm cúng tổ tiên. Tùy từng vùng miền mà người ta sẽ chuẩn bị những loại hoa trái khác nhau.
Sau lễ cúng là các tục lệ giết sâu bọ. Cả nhà quây quần ăn những thứ quả chua, rượu nếp, bánh tro... để diệt trừ" sâu bọ", xua đuổi hết bệnh tật. Mỗi vùng miền lại có những nét đặc trưng trong ngày Tết Đoan Ngọ. Tại miền Bắc, phụ nữ thường "ngả rượu nếp" để chuẩn bị cho dịp Tết Đoan Ngọ. Còn ở miền Trung, người dân lại chuẩn bị món bánh do để ăn mừng diệt sâu bọ. Nhà nào cũng phải có ba bốn chục bánh do trở lên để cúng gia tiên và sau đó cả gia đình cùng nhau thưởng thức. Theo truyền thống của người Nam Bộ, mâm cúng Tết Đoan Ngọ lại không thể thiếu món thịt vịt để diệt sâu bọ.
Bên cạnh việc cúng lễ diệt sâu bọ, người dân ở nhiều nơi còn có tập tục đi hái lá thuốc vào giờ ngọ. Người dân quan niệm rằng, giờ ngọ ngày mùng 5 tháng 5 là thời khắc mặt trời chiếu sáng nhất trong năm vì thế đất trời có dương khí tốt nhất. Nhiều loại lá cây cỏ hái được vào giờ này có tác dụng chữa bệnh rất tốt nhất là các bệnh về đường ruột hay khi cảm mạo, đem những lá thuốc này nấu nước xông giải cảm rất tốt. Người dân sau khi hái lá về sẽ đun những loại lá này để làm nước tắm giúp phòng bệnh và tẩy trừ "sâu bọ". Người dân vùng biển lại có tập tục đi tắm biển vào giờ ngọ để tẩy trừ “sâu bọ”.
Một số địa phương còn có tập tục nhuộm móng tay bằng lá cây, tục khảo cây lấy quả, tục treo ngải cứu để trừ tà... Những em bé chưa biết đi thì được lấy một ít vôi quyệt vào thóp, vào ngực và rốn để chúng không bị đau bụng, nhức đầu.
Tết Đoan ngọ là dịp sum họp bên gia đình, cả nhà quây quần bên nhau chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên sau đó cùng nhau thưởng thức hoa quả, rượu nếp hay bánh tro, chè hạt sen để giết sâu bọ, bệnh tật trong người.
Tết Đoan Ngọ đối với người Việt là cái Tết sum họp đầm ấm và có nhiều tục lệ gắn kết với đời sống của người dân với nhau. Vì vậy vào dịp Tết Đoan Ngọ, những người con xa nhà dù làm ăn xa xôi mấy cũng cố thu xếp để về với gia đình.
- Lễ Phật ĐảnĐã xem: 3134
- Ngày Ông Táo về trờiĐã xem: 6280
- Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt NamĐã xem: 3843
- Ngày Quốc tế lao độngĐã xem: 2937
- Lễ giáng sinhĐã xem: 2403
- Tết dương lịchĐã xem: 5213
- Xem ngày tốt Khởi tạo
- Xem ngày tốt Cất nóc
- Xem ngày tốt Che mái
- Xem ngày tốt Làm nóc
- Xem ngày tốt Động thổ
- Xem ngày tốt Xây nền
- Xem ngày tốt Xây tường
- Xem ngày tốt Làm cửa
- Xem ngày tốt Sửa nhà bếp
- Xem ngày tốt Làm lễ ăn hỏi
- Xem ngày tốt Làm lễ cưới
- Xem ngày tốt Làm lễ đưa rước dâu/rể
- Xem ngày tốt Chôn cất
- Xem ngày tốt Xả tang
- Xem ngày tốt Xuất hành
- Xem ngày tốt Khai trương
- Xem ngày tốt Mua hàng
- Xem ngày tốt Bán hàng
- Xem ngày tốt Làm hợp đồng giao dịch
- Xem ngày tốt Ký kết hợp đồng giao dịch
- Xem ngày tốt Chia tài sản
- Xem ngày tốt Nhận thừa kế
- Xem ngày tốt Mua nhà
- Xem ngày tốt Mua đất
- Xem ngày tốt Mua đồ có giá trị
- Xem ngày tốt Thuê người giúp việc
- Xem ngày tốt Thăng chức
- Xem ngày tốt Nhận chức
- Xem ngày tốt Đi thi
- Xem ngày tốt Ra ứng cử
- Xem ngày tốt Cho vay
- Xem ngày tốt Thu nợ